Leen geld van familie

Geld lenen binnen de familie is vaak fiscaal voordelig. Als u bijvoorbeeld geld aan uw kind leent voor een woning of verbouwing van die woning, dan is de rente bij u onbelast en bij uw kind aftrekbaar. U kunt een hoge rente rekenen en overwegen om jaarlijks aan uw kind een schenking over te maken. U moet de lening wel bij de belastingdienst registreren. Er moet worden afgelost op de lening (annuïteit)

Verstrekken gegevens aan de Belastingdienst

U moet de gegevens aangaande de familiebank lening of lening van de ouders aan de Belastingdienst verstrekken bij het indienen van de aangifte Inkomstenbelasting (artikel 17b lid 1 uitvoeringsregeling IB) . Doet u dit niet (of niet tijdig) dan is de rente niet aftrekbaar. Zie hiertoe een arrest van de Hoge Raad d.d. 19 november 2021 (ECLI:NL:HR:2021:730) . De Hoge Raad oordeelt dat het vanaf 2016 in de aangifte vermelden van de leninggegevens voorwaarde is om de lening tot de eigenwoningschuld te rekenen. Door dit niet te doen, kan de door de vader verstrekte lening in 2016 niet tot de eigenwoningschuld worden gerekend en is de door de dochter betaalde rente niet aftrekbaar.

Nieuws lening

Sinds enkele jaren moeten dergelijke leningen door de leningnemer worden gemeld bij de Belastingdienst. Dit speelt indien

• een lening is afgesloten bij een familielid, BV of buitenlandse bank
• er op deze lening moet worden afgelost (nieuwe hypotheekregels)

Tip 1: Belastingvrije schenking

Een schenking tot ruim € 5.400 per jaar van ouder aan kind is belastingvrij.

Tip 2: Schenking voor eigen woning

Voor kinderen tot 40 jaar kunt u bij een schenking voor de aankoop van een eigen woning eenmalig ruim € 52.000  belastingvrij schenken. U moet hiervan wel aangifte doen. Er mag  zelfs € 103.000 belastingvrij geschonken worden. Het maakt dan ook niet uit aan wie er geschonken wordt of hoe oud die persoon is, zolang de schenking maar voor de eigen woning wordt gebruikt. 

Tip 3: Afsluitprovisie

Als u een lening aan uw zoon of dochter verstrekt, dan kunt u ook afsluitprovisie rekenen. De afsluitprovisie is bij uw zoon of dochter aftrekbaar en bij u onbelast. U kunt dit combineren met een belastingvrije schenking waardoor het uw zoon of dochter netto niets kost.

Rente familiebank

Er is vaak discussie over de hoogte van de rente die vader/moeder aan de kinderen in rekening mag brengen. De rente moet zakelijk zijn, dat is het uitgangspunt. In een procedure bij de Hoge Raad in juni 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1111) wordt in 2015 gerekend met 9% rente voor een lening met een rentevast periode van 15 jaar (geen zekerheden). De rente wordt door de inspecteur (en de rechters) vastgesteld op 4,5%.

Wat zijn aandachtspunten bij een familie bank lening?

1. Laat het kind afsluitprovisie betalen, is fiscaal aftrekbaar en bij de ouders niet belast
2. Hoge rente is fiscaal voordelig (voordeel inkomstenbelasting is groter dan nadeel successieheffing)
3. Ouders kunnen rente schenken aan de kinderen
4. Let op de aflossingseis op de hypotheek (anders rente niet aftrekbaar)

Rechtbank procedure over familie lening

Een zoon koopt een woning, de vader verstrekt een lening van € 80.000 tegen een rente van 8%. De zoon leent ook een bedrag bij de bank. Beide leningen tezamen zijn voldoende om het huis te kopen. De lening is schriftelijk vastgelegd. De belastingdienst accepteert de lening niet en stelt:

• onzakelijke rente
• fraus legis (constructie in strijd met de wet met als enige doel ontgaan belastingheffing)
• schenking/ schijn lening

De Rechtbank in Leeuwarden boog zich uiteindelijk over de zaak, conclusie: de lening is toegestaan, de hypotheekrente is aftrekbaar en er is geen sprake van een schenking of een fraus legis opzet. De rechter is er snel klaar mee, de wetgever heeft dit toegestaan (artikel 3.120 IB) en de structuur is dan ook prima. De rente is bij de zoon aftrekbaar in box 1 en de lening is bij de vader belast in box 3. De inspecteur vond een rente van 4,6% redelijk, zijnde de rente die de zoon aan de bank heeft betaald. Vader en zoon sloten aan bij het rentepercentage dat voor een normale persoonlijke lening wordt gerekend, deze rente is hoger dan de hypotheekrente bij een bank. Een rente van 8% is toegestaan, er was geen hypothecaire zekerheid of een andere zekerheid afgesproken.

Bron lenen van de familie

Bron : Rechtbank Leeuwarden, 19 februari 2013 (gepubliceerd op 1 maart 2013)