Echtscheiding ondernemers

De gevolgen van een echtscheiding voor uw bedrijf kunnen extreem zijn. Sommige bedrijven doorstaan een echtscheiding niet, dit kan komen door financiële of praktische zaken. In dit artikel een kijk in de praktijk en diverse oplossingen en tips.

De wijze van samenwerken

U kunt op verschillende manieren met elkaar samenwerken. De volgende juridische vormen ziet men in de praktijk:

1. meewerkaftrek;
2. meewerkbeloning;
3. salaris;
4. man-vrouw VOF of maatschap.

Bij optie 4 ontstaan bij een echtscheiding veelal de meeste problemen. Fiscaal kiezen adviseurs of accountants eenvoudig voor de VOF of maatschap, meestal vanuit de fiscale en financiële voordelen. Met de risico's (aansprakelijkheid, echtscheiding, etc.) wordt meestal geen of weinig rekening gehouden.

Hopelijk is er een VOF overeenkomst met een voortzettingsbeding, hierdoor is duidelijk wie het bedrijf mag voortzetten. Als een overeenkomst er niet is, dan moet u terugvallen op de algemene afspraken in het burgerlijk wetboek en de handelswijze in het verleden. De conclusie is dan: sterkte in de strijd.

De fiscale gevolgen van een echtscheiding en uw bedrijf

Meestal loopt het qua afrekenen wel los. Als er sprake is van een zogenaamde man-vrouw VOF, zijn er 2 belangrijke groepen te onderscheiden, hieronder een overzicht:

1. Huwelijkse voorwaarden: stel dat de man met de onderneming doorgaat en de vrouw ermee stopt. De vrouw staakt haar aandeel in de onderneming en de man koopt dit aandeel van zijn ex. De vrouw moet over de stakingswinst en de vrijval van haar oudedagsreserve afrekenen met de Belastingdienst. Er zijn diverse faciliteiten die de uiteindelijke belastingheffing kunnen beperken, hierbij kunt u denken aan (stakingsaftrek, MKB winstvrijstelling, doorschuifregeling en de mogelijkheid om een lijfrente aan te kopen). Tip: de lijfrente kunt u bij een bank, verzekeraar of uw ex onderbrengen (niet bij uw echtgenoot). In dit geval kunt u de doorschuifregeling (zie onder) gebruiken, via de regeling voorkomt u directe belastingheffing.
2. Gemeenschap van goederen: door de scheiding wordt het gehele vermogen ontbonden en gesplitst. Als één partner doorgaat met de onderneming, moet hij verplicht de boekwaarden en FOR van de andere partner overnemen, de verplichte doorschuiving. Er moet wellicht worden afgerekend over stille reserves die aan de onderneming worden getrokken. Op deze stakingswinst kunnen alle stakingsfaciliteiten worden toegepast, edoch niet de stakingsaftrek. Bij een scheiding ontstaat er dan altijd discussie over de waarde van onttrokken activa en de belastingclaim die de voortzettende partner overneemt.

Fiscale regelingen bij echtscheiding

1. Doorschuifregeling

De doorschuifregeling staat al jaren in de wet op de inkomstenbelasting. Mits u ten minste 3 jaar gezamenlijk het bedrijf heeft gehad, kunt u van deze regeling gebruik maken. De fiscale afrekening over de stakingswinst kan volledig worden vermeden door deze regeling. De voortzetter neemt de belastingclaims van de vertrekkende vennoot over. De boekwaarden worden doorgeschoven en ook de FOR wordt naar de voortzetter geschoven.

Belastingtip

Let erop dat u voor de scheiding rekening houdt met de belastinglatentie, deze drukt de waarde.

Belastingtip

De voortzettende ondernemer moet wel de vermogenstoets toepassen. De FOR reserve mag niet meer zijn dan het ondernemingsvermogen.

2. Splitsing ondernemingen

Sommige ondernemingen kunnen worden  gesplitst, bijvoorbeeld 2 winkels of 1 winkel die prima op 2 plekken kan bestaan. De activa en passiva worden verkocht aan de man of vrouw. Deze verdeling is altijd lastig en levert vaak veel emotie op. Fiscaal is het minder spannend en kunnen de zaken zonder belastingheffing worden gesplitst. Er mag niet met stille reserves worden geschoven, deze moeten dus exact gelijk worden verdeeld. Als een partner meer krijgt uit de onderneming (schuiven met stille reserves), dan moet daarover worden afgerekend met de Belastingdienst (voorkomen door stakingslijfrente, etc.). Nadat de onderneming is gesplitst, zijn er dus 2 eenmanszaken die beide doorgaan met de oude boekwaarden. U kunt deze splitsing combineren met de doorschuifregeling.

Belastingtip: kosten adviseur aftrekbaar

De kosten van uw adviseur (accountant, fiscaal jurist, advocaat) zijn aftrekbaar mits deze zien om de verdeling van de onderneming. De kosten kunnen het beste door de voortzettende ondernemer worden betaald, dit voorkomt discussie met de Belastingdienst.

Let op

Het huwelijksvermogensrecht is in 2012 aangepast, voor ondernemers en DGA's kan dit onbedoelde en vervelende gevolgen hebben.