Van eindloon naar premieregeling

In het verleden was een eindloonregeling de belangrijkste maatstaf voor pensioen. Een goed pensioen van “70% van het salaris” kan prima worden gerealiseerd door een eindloonregeling met voldoende diensttijd. Door de vergrijzing en de langere levensverwachting, is eindloon niet langer houdbaar.

In  de jaren ’90 heeft de overheid erop aangedrongen om de eindloonnorm los te laten. Ze heeft zelfs de mogelijkheden onderzocht om dwingend een middelloonregeling op te leggen. Dat is er uiteindelijk niet gekomen, maar werkgevers en vakbonden hebben wel door de jaren heen ingestemd om het pensioen verder te versoberen. Zo werd middelloon of een premieregeling aangeboden voor nieuwe deelnemers en werd de oude eindloonregeling afgebouwd via natuurlijk verloop. Tegelijkertijd werden allerlei andere versoberingen doorgevoerd; de indexatie wordt in toenemende mate losgelaten, de VUT-regelingen zijn verdwenen, de nabestaandenpensioenen zijn versoberd en de ouderdomspensioenen zijn – vaak ongemerkt – verder beperkt.

In andere landen is sinds jaar en dag een ontwikkeling richting beschikbare premie aan de gang. Nederland heeft op Europees niveau gezien een relatief grote pensioenvoorziening opgebouwd en de tweede peiler opgebouwd, bestaande uit hoofdzakelijk uitkeringsregelingen. De sociale partners spreken in het pensioenakkoord over een bedrag van 800 miljard euro. Gezien de demografische ontwikkelingen, maar ook de introductie van fiscale en boekhoudkundige maatregelen voor pensioenfondsen en verzekeraars, verwacht ik ook in Nederland een massale omzetting van pensioenregelingen gebaseerd op een uitkeringsregeling naar een premieregeling, ondanks een groot gebrek aan generatiesolidariteit binnen premieregelingen. De uitkeringsregeling is simpelweg niet langer betaalbaar. Van eindloon naar premieregeling dus.

In de toekomstige premieregelingen zal de derde generatie premieregelingen, de Premiepensioeninstelling (PPI) een belangrijke rol gaan spelen. Bij een PPI is het immers mogelijk om de beste administratie te koppelen aan de beste vermogensbeheerder en de beste verzekeraar.  Van de PPI-initiatieven van verzekeraars verwacht ik niet al teveel, aangezien deze vaak op bestaande platforms zijn vormgegeven. Dat werkte in het verleden ook niet altijd even goed.

In een volgend artikel zal ik de historie van de premieregeling de revue laten passeren.

Auteur: ACP Adviescentrum voor Pensioenen, de heer Dennis Masselink FFP.